خزش در بتن چیست؟ علت، انواع و بررسی پیشگیری

همانطور که گفتیم خزش در بتن، که به تغییر شکل تدریجی و دائمی بتن تحت تاثیر بارهای طولانی‌مدت اشاره دارد، تحت تأثیر عوامل متعددی است. این عوامل به طور مستقیم بر رفتار زمانی بتن تاثیرگذار هستند و درک آنها برای طراحی دقیق و ایمن سازه‌های بتنی ضروری است. در اینجا به پنج عامل اصلی که در خزش بتن نقش دارند اشاره می‌کنیم:

• سن بتن هنگام بارگذاری و مدت زمان بارگذاری: خزش بتن تحت تأثیر سن بتن در زمان اعمال بار و همچنین مدت زمانی که بتن تحت بار قرار دارد، متفاوت است. بتن جوان‌تر در هنگام بارگذاری مستعد خزش بیشتری است.
  همانطور که توضیح دادیم یکی از عوامل اصلی، سن بتن در هنگام بارگذاری و مدت زمانی است که بتن تحت بار قرار می‌گیرد. مطالعات نشان داده‌اند که بتن‌های جوان‌تر در هنگام بارگذاری اولیه، تمایل بیشتری به خزش دارند. با این حال، با گذشت زمان و سخت شدن بیشتر بتن، توانایی تحمل بارهای اعمالی بهبود می‌یابد و در نتیجه، میزان خزش کاهش می‌یابد.
• جنس و مقدار مصالح سنگی به‌کار رفته در بتن: نوع و کیفیت مصالح سنگی مورد استفاده در بتن، از قبیل شن و ماسه، به طور قابل توجهی بر میزان خزش تأثیر می‌گذارد. مصالح با کیفیت بالاتر معمولاً خزش کمتری ایجاد می‌کنند. بتن‌هایی که با استفاده از مصالح سنگی با کیفیت بالا و الاستیسیته مناسب تهیه می‌شوند، کمتر دچار خزش می‌شوند. این مصالح به تقویت ساختار بتن کمک کرده و به آن اجازه می‌دهند تا در برابر نیروهای وارد شده مقاومت بیشتری از خود نشان دهد.
• شدت تنش وارده بر بتن: میزان نیرو یا تنشی که به بتن وارد می‌شود نیز در میزان خزش آن نقش دارد. بتن تحت تنش‌های بالا خزش بیشتری را تجربه می‌کند. پس بتن‌هایی که تحت تنش‌های بالا قرار می‌گیرند، تمایل بیشتری به خزش دارند. بنابراین، طراحی سازه‌های بتنی باید به گونه‌ای باشد که تنش‌های وارده به بتن را به حداقل برساند.
• میزان مقاومت فشاری بتن: مقاومت فشاری بتن، که معمولاً با نسبت‌های مختلف آب به سیمان و کیفیت مواد تعیین می‌شود، بر خزش تأثیر دارد. بتن‌های با مقاومت فشاری بالاتر معمولاً خزش کمتری دارند. پس مقاومت فشاری بتن، که تحت تاثیر نسبت آب به سیمان و کیفیت مخلوط بتنی قرار دارد، عامل دیگری است که بر خزش تأثیر می‌گذارد. بتن‌های با مقاومت فشاری بالاتر، خزش کمتری دارند. این امر نشان دهنده اهمیت انتخاب نسبت آب به سیمان مناسب و استفاده از مواد افزودنی کیفی در تولید بتن است.
• رطوبت موجود در محیط: محیط‌های با رطوبت بالا می‌توانند به کاهش خزش کمک کنند، زیرا رطوبت به حفظ سطح رطوبت در بتن کمک کرده و از خشک شدن زودهنگام آن جلوگیری می‌کند.

این عوامل به طور هم‌زمان و در ترکیب با یکدیگر عمل می‌کنند و می‌توانند بر خواص مکانیکی و عمر مفید سازه‌های بتنی تأثیر بگذارند. درک این عوامل و توجه به آنها در طراحی و ساخت سازه‌های بتنی امری حیاتی است.